Hoe concreter hoe beter, maar houd het realistisch.
INTRO
Deze reeks blogposts heeft de ambitie om recreant sporters en bij uitbreiding lezers met een interesse in prestatiepsychologie een praktijkvoorbeeld te bieden op een selectie van prestatiebevorderende mentale technieken. Elke post start vanuit een theoretische basis waaraan ik, als solo-cyclist, in aanloop naar mijn wielerdoel van deze zomer een persoonlijk praktijkgericht stuk toevoeg.
Het stellen van doelen is de meest toegepaste prestatiebevorderende strategie in de sport, ... (bron: Locke et al. 1981, p.126).
Droom, plan doe!
Vraag aan eender welke actieve sporter uit je omgeving wat hun eerstvolgend sportief doel is en je maakt kans op een antwoord onder de vorm van een naam van een lokaal, nationaal of internationaal sportevenement. Daarnaast is het antwoord nog vaker "Ik sport om fit te blijven.", "Ik sport omdat ik er plezier aan beleef." of "Ik sport, want het maakt mijn hoofd leeg."
Elk van deze antwoorden weerspiegelen een doel en berusten op een motivatie (meer over motivatie in blogpost 5/9), maar het is voornamelijk bij competiesporters - professioneel en recreatief - dat we sneller een planmatige aanpak voor het behalen van effectieve doelen zullen terugvinden. Als we kijken naar talenten in ontwikkeling en beroepssporters zien we doorgaans een gelaagde doelenstructuur, eentje die bestaat uit taakdoelen, procesdoelen en resultaatdoelen op korte termijn met een langetermijnobjectief in het vizier.
Wat-doelen?
Het meest bekende en tevens het meest gemediatisserd doel is het resultaatdoel. Je weet wel, het "Ik-kaap-die-felbegeerde-podiumplaats-weg-van-onder-de-neus-van-mijn-concurrenten"-doel.
Jammergenoeg is dit ook het soort doel waar je de minste controle over hebt en dat mentaal het hardst kan doorwegen als je het niet haalt.
Ga je liever de competitie aan met jezelf, dan ben je het soort sporter dat zijn gading vindt in het stellen van taakdoelen. Je gaat voor persoonlijke progressie, je wil die groeicurve gestaag zien stijgen. Elke vorige prestatie is een benchmark voor de volgende en dat kan zich uitdrukken in een verscheidenheid van direct meetbare en indirect meetbare gegevens zoals je harstlag, ademhaling, techniek, snelheid, kracht, soepelheid, aandacht (meer over aandacht in blogpost 7/9) ... .
Niet alleen de regelmatige beoefening van je primaire sport leidt tot een verhoogde haalbaarheid van je taakdoelen, ook de uitvoering van ondersteunende activiteiten zoals krachtraining en afwisseling met een secundaire sport kunnen gunstig zijn voor je slaagkansen. Het proces dat je doormaakt om je taakdoelen en ten langen leste je resultaatdoelen tot een goed einde te brengen is een doel op zich. Bovendien heb je over het proces nog de meeste controle. Hoe je ermee omgaat is bepalend voor je succes.
... en vervolgens
Die doelen worden op hun beurt onderworpen aan de verwachting dat er naast het plannen werk wordt gemaakt van de implementatie, evaluatie en bijsturing waar nodig. Daarom dat het neerschrijven van je doelen mentaal een groot verschil kan maken. Je legt je ergens op toe en werkt terug vanuit je doel naar je verschillende mijlpalen op sporttechnisch, fysiek en mentaal vlak om je slaagkansen zo hoog mogelijk te houden. Een beetje zoals projectmanagement maar dan toegepast op je lichaam en geest.
Klinkt logisch. Maar het stellen van effectieve doelen in de topsport vergt toch enkele parameters extra waar we op basis van onze eigen sportieve ervaring minder makkelijk achterkomen. Zo zijn doelen best specifiek, meetbaar, actiegericht, realistisch en tijdsgebonden. Formuleer je doelen positief, zodat je toewerkt naar het behalen van "iets" in plaats van het vermijden van "iets". Die positieve mindset heeft dan weer een gunstig effect op je zelfvertrouwen en je intrinsieke motivatie. Zo wordt het stellen van doelen op zich een proces waar we al doende beter in worden.
Hoe haal je er als recreant voordeel uit?
Doelen stellen wordt opeens zoveel meer dan wat we als doorsnee recreant gewoon zijn. De meesten onder ons combineren onze sportactiviteiten met een job en/of gezin, familie en vriendenkring. Er zou dus heel wat meer gewikt en gewogen moeten worden als we onszelf de doelstellingsmethoden uit de topsport eigen zouden willen maken. Misschien kunnen we ze wel vertalen naar de wereld van de recreatieve sporten? Hoe zou een schema er dan uitzien?
Minder resultaatdoelen op jaarbasis, maar meer opeenvolgende uitdagende taakdoelen tijdens trainingen om je comfortzone te verbreden.
Op donderdag 15 augustus aanstaande gaat mijn zomerdoel als solo-racer door: de 20 km stadslus van de Ride Leuven. Een parcours van 20,8 km met zo'n 158 hoogtemeters (bron: Route to You). Tenzij er een stok in mijn wielen komt te zitten heb ik geen reden om te twijfelen of ik die 20 km ook dit jaar tot een goed einde zal brengen. Maar zal me dat ook lukken als ik mijn verschillende recreatieve doelen neerschrijf zoals hierboven beschreven? Volgens een stappenplan en met de verschillende parameters in overweging genomen?
Een poging tot het plaatsen van een specifiek en meetbaar wielerdoel:
Afstand: 20,8 km
Tot. hoogtemeters: 158
Gemm. snelheid: 22 km/u (gemm. 2 km/u sneller dan op gelijkaardige parcours)
Gemm. vermogen: 105 watt (gemm. 5 watt hoger dan op gelijkaardige parcours)
Gemm. omwenteling: 75 rpm
Gemm. hartslag: 135 BPM (gemm. 10 bpm lager dan op gelijkaardige parcours)
Max. tijd: 1:15u
Weersomstandigheden: ?
Aantal deelnemers: ?
Goei benen: ?
Inschrijving: voldaan!
Eindevaluatie over de meet: aankomen met een helder hoofd en nog wat jus in de benen.
...
Met de wieltjes op de grond
Ik weet van mezelf dat ik een diesel ben. Voor mij betekent dat tot 45 min trappen aan lage snelheid (12 km/u - 17 km/u) op platte geasfalteerde wegen om langer en sneller door te kunnen fietsen nadien. Het is het overwegen waard om in de ochtend van de 15de augustus mijn wagen wat verder van de start te parkeren om de drie kwartier opwarming integraal mee te pikken.
---
Wie ben ik?
Mijn naam is Griet François. 44 Jaar, moeder van twee sportieve kinderen en echtgenote van een vogelspottende wederhelft. In het voorjaar van 2023 opende ik mijn privépraktijk als Counselor en Mental Coach in sport en prestatie te Geel. Hobby's? Als mijn agenda het toelaat geniet ik van een solo-ride langs de kanalen van de Kempen - of elders - op mijn CX Trek Boone.
---
Auteur: Grietje Y. M. François
*Counselor / Mental Coach Sport & Performance
*Geaccrediteerd Vertrouwenspersoon "Welzijn de het Werk"
Comentários